2017

Klik op de foto’s om te vergroten

Er is lang naar uitgekeken en alle politieke partijen hebben hun werk, om zoveel mogelijk kiezers voor zich te winnen, uitgevoerd. Maar vandaag was het aan de kiezers om te bepalen hoe de politieke arena er de komende vier jaar in Noorwegen uit zal gaan zien. Zal de huidige regering met Høyre (VVD) en FRP (PVV) blijven zitten of zal er toch weer een socialistische regering met Arbeiderparti (Partij v/d Arbeid) en Senterparti (mengeling, boerenpartij, D66 en Groenlinks) komen?

Mijn dag begon al heel vroeg. Om 8.00 uur moest het verkiezingsbestuur, waar ik voorzitter van ben, zich verzamelen in het dorpshuis, waar het stemlokaal van onze gemeente zetel had. We maakten het stemlokaal in orde, zorgden voor voldoende stemhokjes en legden alle stembilletten klaar. Ook de tafel waarop de oude urn uit 1911 zou komen te staan en waar de mensen hun stembillett in moesten leggen. De computer waar we de mensen in moesten registreren werd ook klaargezet.

We waren met ons tienen en de groep was in twee ploegen verdeeld. Als voorzitter was ik de hele dag aanwezig; de anderen dus een halve dag, waarbij iedereen ‘s ochtends kwam om 8.00 uur en ‘s avonds om 21.00 uur als het stemlokaal weer dicht ging.

Ik had de deur van het dorpshuis niet dicht gedaan en er kwamen al mensen voor 9.00 uur binnen, die hun stem wilden uitbrengen. Dat was een goed teken. Toch moest ik ze naar buiten sturen en de deur op slot doen want zo zijn de regels. „Moet je nu zo belachelijk streng zijn?“, vroeg een vrouw enigszins geïrriteerd. „Ja, we moeten streng zijn. Regels zijn regels.“, zei ik.

De hele dag liep het zo’n beetje door met kiezers. We verwezen ze naar de stemhokjes die op dat moment leeg waren. Alle kiesgerechtigden zijn in een zgn. „mandat“ (kiezersregister) geregistreerd. Als er iemand binnen kwam die niet in dit register stond kon die niet kiezen. Wilde de persoon toch een stem afgeven dan kon dat maar dan kon dat stembillet niet in de urn gelegd worden maar moest apart bewaard worden met een speciaal formulier erbij. We hadden een vijf-tal mensen die niet in het register stonden en toch wilden kiezen. Vier ervan betrof mensen die niet de noorse nationaliteit hadden. Die kunnen niet stemmen bij de nationale verkiezingen. Zo kon ik bijvoorbeeld niet stemmen omdat ik nederlandse ben maar Gert wel weer omdat hij noor is.

De vijfde persoon was een man die niet in onze gemeente woonde, dus die moesten we verwijzen naar zijn eigen gemeente.

We kregen ook voormalige vluchtelingen binnen die wilden zien hoe een stemlokaal er van binnen uit ziet en hoe er gestemd kan worden. Veel van deze mensen weten niet hoe een democratie werkt en het was daarom erg leuk dat ze interesse toonden en uitleg kregen over de werkwijze, want een aantal ervan kan over twee jaar wel stemmen (gemeentelijke verkiezingen).

Om 21.00 uur gingen de deuren dicht. We hadden vrijwel doorlopend mensen binnen en tot 1 minuut ervoor kwamen er nog mensen binnen. Prachtig om te zien dat zoveel mensen gestemd hebben.

Hierna werden alle stemmen geteld en maakten we een rapport op. Alle gegevens gingen in de verzegelde urn en wird in mijn auto gezet. De vicevoorzitter en ik brachten de urn weg naar het gemeentehuis waar de „formannskap“ (commissie van wethouders) ons al op stonden te wachten. Zij namen de urn met gegevens in ontvangst en zij zouden alle stemmen tellen. Mijn dag zat er toen op. Van 07.45 tot 21.45 uur was ik in de weer geweest, dus blij dat ik naar huis kon. Nu was het wachten op de uitslag.

Het werd wederom een rechtse regering, ondanks dat zij zetels hebben verloren. Reden daarvoor is dat de Arbeiderparti een hele slechte verkiezing hebben gedaan. Noorwegen is van oudsher een socialistisch land maar door hun slechte verkiezingen gaat rechts weer regeren, ook al hebben ze geen meerderheid in de regering. Ze zijn daarom afhankelijk van twee kleinere partijen. De grootste verliezer was de Arbeiderparti, en de grootste winnaar? Ja, onze partij: Senterparti! Die heeft het heel goed gedaan! Hoera. En als AP het niet zo slecht had gedaan dan was er waarschijnlijk wel een regeringswisseling gekomen. Dus de lijn die de regering heeft voortgezet blijft doorgaan. Jammer, wat mij betreft, maar zo werkt de democratie!

Janet

2017

Klik op de foto’s om te vergroten

Vrijdag na sluitingstijd pakten we de spullen in. Zaterdagochtend reden we weer terug naar Sjøholt om de winkel open te houden. Toen kwamen we op het pad een leuke „tante“ tegen.

Ondanks dat we dichterbij kwamen bleef ze staan waar ze stond. Ik moest de auto uit om haar aan de kant te duwen. Dit liet ze rustig toe. En nadat Gart voorbij kon rijden liep ze het pad weer op en keek ze ons „beteuterd“ na.

Na winkelsluiting weer naar Jønsbu. Gert is bezig geweest met de buitentafel. Er was een rotte plek die hij eerder al had opgevuld met hout. Nu heeft hij het stuk glad geschuurd en de tafel in de olie gezet.

     

Zondag zijn we met de ferry naar Eidsdal gereden. Daar hebben we een bergwandeling gemaakt. We wilden Tretindanibba (1528 mtr) op.

De auto parkeerden we op de parkeerplaats bij Eidsdalvatnet en volgen het pad omhoog wat voor een groot gedeelte langs een voormalige telefoonleiding langs ging.

Deze palen en leidingen zijn er door de locale bevolking geplaatst in 1930 en gingen naar het kleine moeilijk toegankelijke dorpje Oaldsbygda. Aanvankelijk stonden hier drie en later negen boerderijen. Deze waren vanaf Synnylvsfjorden, waar het „plaatsje“ aan ligt, moeilijk te bereiken. Het hoogst aantal inwoners was 70 personen rond 1910. De grootste ontwikkeling was dan ook de telefoonleiding. De palen en ijzeren draden zijn er met mensenkracht geplaatst; de hoogste stolp op een hoogte van 1400 mtr! Na de WOII begon het aantal mensen te vermidneren: men verhuisde naar andere plaatsen, omdat de school dichtging en de industrialisatie voortgang bracht.

Het eerste gedeelte van de wandeling gaat redelijk stijl omhoog; daarna vlakt het wat uit. En we hebben prachtig uitzicht op de markante toppen van Skorene van bijna 1800 mtr (staan ook nog op mijn verlanglijstje!).

De rode V-tekens wezen ons de weg.

     

Bij Oaldsvatnet aangekomen moeten we om het meer heen.

Daar wordt het pad ook steniger en zie je ook hier de nodige tekens van de telefoonleiding.

     

Toch treffen we nog een heel mooi plat groen plekje aan. Bijna tegelijktijdig zeggen we: „Tentplekje.“

Daar zien we plotseling ook een man naar ons toekomen. Een eindje verderop staat een jongen tegen een grote steen. Wat wil die nou? De man verteld dat zij net op de top waren geweest. Maar op de plek waar ze nu waren kwam de zoon erachter dat hij zijn mobiele telefoon vergeten was. Die lag op de steenman op de top. Of ze moesten terug, of ze moesten morgen terug of wij konden hem meenemen. We zeiden dat wij die wel mee konden nemen en als we weer beneden waren dan zouden we hem bellen dan kon hij naar de parkeerplaats komen, want hij woonde er niet ver vandaan.

Als we in „het zadel“ zijn gekomen buigen we rechts af, verder omhoog. Daar zien we de top al liggen maar moeten als het ware nog twee andere topjes over.

     

Vlak voor de hoofdtop hadden we zicht op Åkneset.

Åkneset is met name bekend om een onstabiele bergwand. Deze bergwand wordt sterk bewaakt met allerlei apparatuur die metingen verricht. Onder andere de kloof die onder invloed van weer en wind, water, sneeuw en ijs steeds groter wordt. Op een gegeven moment zal de steenmassa naar beneden vallen omdat de kloof zo groot wordt dat de stenen geen houvast meer hebben. Het is dus niet de vraag òf hij valt maar wanneer hij valt. Als dat gebeurd zal er een enorme tsunami ontstaan waarvan de golven zoveel schade aanrichten dat veel dorpen langs de fjord weggevaagd kunnen worden, althans daar waar er bewoning is. Zelfs tot in Ålesund zullen er golven merkbaar zijn, maar natuurlijk niet zoveel als dichterbij. Ook Ørskog zal erdoor „geraakt“ worden en de gemeente weet precies waar de „spoellijn“ ligt. Ons huis bevindt zich op een dergelijke hoogte dat we er niet door geraakt zullen worden, maar de winkel Stolt Mat wel. Mochten de bewegingen in de bergwand zo groot worden dan wordt iedereen via een sms gewaarschuwd. We voelen ons er dus veilig bij.

    

Maar we kwamen dus ras op de top met steenman. En daar vonden we ook de mobiele van de jongen. Die werd „zeker gesteld“.

Het was koud op de top dus we gingen achter de steenman zitten waar Gert tegen de beschutte bergwand water kookte zodat we een kopje koffie konden zetten en aten we een broodje. Daar waren we wel aan toe.

     

Na het maken van nog diverse foto’s begonnen we aan de afdaling.

Bij „het zadel“ vlak voor de afdaling maakte ik nog een mooie foto van Gert in dit prachtige gebied.

Het is een enorm groot gebied waar je Gert later bijna niet meer ziet.

Onderweg kwamen we ook nog mooi trompettertjesmos tegen. Tretindanibba lieten we achter ons.

     

We volgden hetzelfde pad langs de telefoonpalen weer naar beneden. Ik kreeg daar wat last van mijn knie dus deed het wat langzamer aan.

Bijna beneden belden we naar de man die naar de parkeerplaats kwam en de telefoon van zijn zoon in ontvangst nam. Hier een foto van de tocht:

In Eidsdal en bij de ferry aangekomen was er een enorme file: heel veel mensen die over wilden (huttenbezoekers, bergwandelaars) en er voer slechts 1 ferry heen en weer! We moesten twee ferry’s voor laten gaan eer wij op de derde konden. Al met al rond 1,5 uur gewacht!

Toen snel naar Jønsbu waar we alls inpakten, opruimden en raar huis reden. We kwamen laat thuis, maar hebben wel een heerlijk weekend gehad!

Janet

2017

Klik op de foto’s om te vergroten

Maandag 4 september had ik vergadering op het gemeentehuis van de commissie gemeentelijke diensten. Als vice-voorzitter van deze commissie moest ik de vergadering leiden omdat de voorzitter verval had gemeldt. Dat heb ik al eens eerder moeten doen en ook deze keer ging het goed. Gemeentelijke vergaderingen zijn altijd openbaar en burgemeester Knut was er als toehoorder ook bij. Kort na sluiting van de vergadering kreeg ik een mail van hem: „Hei Janet! Het was erg prettig om toehoorder te zijn tijdens de vergadering; met je goede en, bij behoefte, formele voorzitterschap!!» Nou, dat was leuke feedback om te krijgen.

Nadat de vergadering afgelopen was ging ik door naar de wekelijkse meeting van Rotary. Daar zag ik dat er bij ons clubhuis langs de rand van de achtertuin een mooie rij met struiken was neergezet.

     

Woensdag 6 september aten we voor het eerst blauwschokkers uit eigen tuin. Hele mooie capucijners vers van het veld is zo lekker! Gert maakte er een heerlijk gerecht mee.

     

Langs de rand van de tuin heb ik eerder al eens gladiolenbollen geplaatst. Ik had die al een jaar in de schuur liggen dus ikmwas benieuwd of er wat van op zou komen, maar dat doen ze! Leuk.

Donderdag 7 september had ik ’s avonds leesgroep. We lazen «Trilogien» (De trilogie) van Jon Fosse (Noorwegen). Ik moest over de schrijver vertellen en Vigdis had een samenvatting gemaakt van het boek.

     

Het is een heel apart boek om twee redenen: 1) er komen geen punten in voor dus alle zinnen lopen achter elkaar door en 2) de schrijver valt heel vaak in herhalingen. Waren alle herhaligen achterwege gelaten dan was het boek zeker voor de helft zo dun.

Maar we vonden het een mooie trilogi, ook al hadden sommigen moeite met de manier van schrijven.

Degene die over de schrijver verteld sluit de avond af met een gedicht. Die eer was dus aan mij. Ik koos voor onderstaand gedicht wat ik een aantal jaren geleden al eens op mijn Facebook pagina had geplaatst toen ik, ivm een nieuwe wandelvakantie, nieuwe bergschoenen had gekocht. Een andere reden voor dit gedicht is omdat we ook dit jaar weer een lange wandelvakantie hebben gelopen en ook daar weer nieuwe schoenen voor had gekocht. Daarom vond ik het toepasselijk om met dit gedicht af te sluiten (in het noorse dialect Nynorsk):

I dag kjøpte jeg meg nye fjellsko

Dei andre var så utslitne

Dei sa dei ikkje visste

Om die orka ei langtur til

No vil vi berre kvile, sa dei

Og slitne fjellsko skal ein høyre på

Det er dei som er nærast jorda når ein går

Vertaald:

Vandaag heb ik nieuwe bergschoenen gekocht

De anderen waren zo versleten

Ze zeiden of niet wisten

Of ze nog een lange tocht aankonden

Nu willen we alleen maar rusten, zeiden ze

En vermoeide schoenen moet je naar luisteren

Het zijn zij die het dichtst bij de aarde zijn als je loopt

Mooi, hè?

In de winkel kreeg ik op 8 september voor het eerst nederlandse stroopwafels. Hoe kann dat, vraag je je af. Dat ist och geen locaal product? Jawel, dat is het wel degelijk. In onze provincie woont een nederlands echtpaar die nederlandse stroopwafels maken. Ik kwam hen tegen op het Mtfestival in Ålesund op 24/8. Zie deze weblog. En nu heb ik ze dan eindelijk in de winkel.

En lekker dat ze zijn! Hopen op een goede verkoop

Janet

2017

Klik op de foto’s om te vergroten

Stolt Mat heeft vaak vragen gekregen of we op een beurs wilden staan. Daar hebben we steeds “nee” tegen gezegd: ik kan slecht de winkel leeghalen, de spullen meenemen naar de beurs en vervolgens een lege winkel hebben. Maar dit keer was het anders. HANEN in M&R, een organisatie waar we bij aangesloten zijn, zou deelnemen aan een beurs in Batnfjordsøra, in het noorden van de provincie.

De beurs wordt elk jaar georganiseerd en heet „Dyregod-dagene“. Drie dagen lang zijn er allerlei activiteiten en ook stands van bedrijven die hun waren verkopen. Een stand huren kost veel geld maar omdat HANEN de stand huurde konden leden er gratis in. Dit was voor ons een uitgelezen kans om te kunnen verkopen zonder al te veel kosten te hebben.

     

Samen met vier andere bedrijven stonden we drie dagen op de beurs. Het waren intensieve dagen. Ik had een beperkt aantal waren meegenomen, want niet alles kon ik meenemen. Met sommige produsenten had ik afgesproken dat ik waren kon afnemen en alleen dat betalen wat ik verkocht. Dat was erg prettig.

Vrijdag en zaterdag was Gert ook mee en hadden we Aud-Solfrid in de winkel als hulp. Zondag was ik alleen. We moesten er al vroeg zijn vrijdag om op te bouwen en we moesten ook lang reizen dus vroeg opstaan en ook laat weer thuis.

Er werd ook een quiz van HANEN uitgeschreven en ik had ook een premie gemaakt. Die werd gewonnen door een jonge vrouw die als vrijwilligster meehielp op de Dyregod-dagene.

Evaluatie:

• Het waren leuke dagen en onderling in de stand hadden we het erg naar de zin.
• Over het geheel genomen was de verkoop „mager“, ondanks dat men vele duizenden bezoekers meer hadden verwacht.
• We hebben wel winst gemaakt, maar niet zoveel als gedacht. Dit was over het algemeen de feedback van andere standhouders ook.

Doen we volgend jaar weer mee? Nee. Al met al was het teveel werk voor de lage winst die het opleverde, als we ook de tijd, de reistijd, de benzine, de ferrykosten en de ingehuurde hulp meerekenen. Maar… het was een goede ervaring en misschien moeten we meer inzetten op kleinere markten in de buurt.

Janet

2017

Klik op de foto’s om te vergroten

De zomervakantie houdt nog even aan (klinkt wat raar maar ik lig achter met mijn blogg-schrijven) en deze week heb ik de winkel nog open, zo ook maandag 28/8. Er komen altijd nog wel touristen binnen. Gert moest na zijn werk direct naar de winkel komen want ik moest om 16.00 uur naar Ålesund ivm een bestuursvergadering van het Sunnmøre Friluftsrådet.

Hier kon ik maar een uurtje zijn want om 18.00 uur had ik een vergadering van „røystestyret“. Dat is het bestuur die tijdens de verkiezingen (11 september) van de noorse Tweede Kamer de verantwoordelijkheid heeft dat alles goed verloopt in het stemlokaal. Ik was voor de vakantie gevraagd of ik voorzitter van dit bestuur wilde zijn. Ach ja, waarom niet. Dit was de 2e vergadering van dit bestuur. We kregen veel informatie van de gemeentelijke medewerkers Åse Karin en Bente. Die hebben bij de gemeente de verantwoordelijkheid hebben om alles in orde te hebben met stembiljetten, etc. We kregen „opleiding“ in hoe we de stemgrechtigden moesten registreren (via internet), hoe we moesten handelen bij bepaalde calamiteiten, hoe we de kiezer moesten ontvangen en begeleiden in het stemlokaal, en veel meer. Deze vergadering duurde ong. 1,5 uur. Hierna snel naar huis om te eten en vervolgens door naar de 3 vergadering. Groepsvergadering van de partij omdat morgen 29/8 er gemeenteraadsvergadering zou zijn.

Na al deze vergadering, moet ik zeggen, was ik wel op, dus op tijd naar bed.

Dinsdag 29/9 begon de dag met een bezoek aan de pedicure. Heerlijk om de voeten te laten behandelen zeker na die tocht naar Grytavasstinden.

‘s Avonds had ik mijn eerste gemeenteraadsvergadering nadat ik er weer ingekozen ben, nadat Gert zich terug getrokken heeft. Toch leuk om weer een deel van het politieke milieu in de gemeente te zijn.

Woensdag 30/8 organiseerde de plaatselijke bank voor de 3e een themaavond. En voor de derde keer vroeg de bankchef of wij voor tapas uit de winkel zou willen zorgen en wilde serveren in de pauze. Het is echt heel leuk dat we hier elk jaar voor gevraagd worden. De krant zorgde voor een advertentie in de krant.

Ik kreeg de gelegeneheid om over Stolt Mat te vertellen en deelde ook flyers uit voor het bestellen van kerstgeschenken.

We hadden verschillende gerechten op het menu zoals warmgerookte zalm, gekookt kwarteleitje met zout, flatbrød (soort dunne krekker), kaas, worteljam en een puntje walnotentaart. Het viel allemaal heel erg in de smaak. Het was zo’n succes dat de bankchef ons ook weer voor volgend jaar heeft ingehuurd.

De locale krant was ook aanwezig en publiceerde een paar dagen later deze foto in de krant. De lezer krijgt een opdracht. Wat valt op aan deze foto?

Janet