2017
Klik op de foto’s om te vergroten
Er is lang naar uitgekeken en alle politieke partijen hebben hun werk, om zoveel mogelijk kiezers voor zich te winnen, uitgevoerd. Maar vandaag was het aan de kiezers om te bepalen hoe de politieke arena er de komende vier jaar in Noorwegen uit zal gaan zien. Zal de huidige regering met Høyre (VVD) en FRP (PVV) blijven zitten of zal er toch weer een socialistische regering met Arbeiderparti (Partij v/d Arbeid) en Senterparti (mengeling, boerenpartij, D66 en Groenlinks) komen?
Mijn dag begon al heel vroeg. Om 8.00 uur moest het verkiezingsbestuur, waar ik voorzitter van ben, zich verzamelen in het dorpshuis, waar het stemlokaal van onze gemeente zetel had. We maakten het stemlokaal in orde, zorgden voor voldoende stemhokjes en legden alle stembilletten klaar. Ook de tafel waarop de oude urn uit 1911 zou komen te staan en waar de mensen hun stembillett in moesten leggen. De computer waar we de mensen in moesten registreren werd ook klaargezet.
De urn uit 1911
We waren met ons tienen en de groep was in twee ploegen verdeeld. Als voorzitter was ik de hele dag aanwezig; de anderen dus een halve dag, waarbij iedereen ‘s ochtends kwam om 8.00 uur en ‘s avonds om 21.00 uur als het stemlokaal weer dicht ging.
Ik had de deur van het dorpshuis niet dicht gedaan en er kwamen al mensen voor 9.00 uur binnen, die hun stem wilden uitbrengen. Dat was een goed teken. Toch moest ik ze naar buiten sturen en de deur op slot doen want zo zijn de regels. „Moet je nu zo belachelijk streng zijn?“, vroeg een vrouw enigszins geïrriteerd. „Ja, we moeten streng zijn. Regels zijn regels.“, zei ik.
De hele dag liep het zo’n beetje door met kiezers. We verwezen ze naar de stemhokjes die op dat moment leeg waren. Alle kiesgerechtigden zijn in een zgn. „mandat“ (kiezersregister) geregistreerd. Als er iemand binnen kwam die niet in dit register stond kon die niet kiezen. Wilde de persoon toch een stem afgeven dan kon dat maar dan kon dat stembillet niet in de urn gelegd worden maar moest apart bewaard worden met een speciaal formulier erbij. We hadden een vijf-tal mensen die niet in het register stonden en toch wilden kiezen. Vier ervan betrof mensen die niet de noorse nationaliteit hadden. Die kunnen niet stemmen bij de nationale verkiezingen. Zo kon ik bijvoorbeeld niet stemmen omdat ik nederlandse ben maar Gert wel weer omdat hij noor is.
De vijfde persoon was een man die niet in onze gemeente woonde, dus die moesten we verwijzen naar zijn eigen gemeente.
We kregen ook voormalige vluchtelingen binnen die wilden zien hoe een stemlokaal er van binnen uit ziet en hoe er gestemd kan worden. Veel van deze mensen weten niet hoe een democratie werkt en het was daarom erg leuk dat ze interesse toonden en uitleg kregen over de werkwijze, want een aantal ervan kan over twee jaar wel stemmen (gemeentelijke verkiezingen).
Om 21.00 uur gingen de deuren dicht. We hadden vrijwel doorlopend mensen binnen en tot 1 minuut ervoor kwamen er nog mensen binnen. Prachtig om te zien dat zoveel mensen gestemd hebben.
Hierna werden alle stemmen geteld en maakten we een rapport op. Alle gegevens gingen in de verzegelde urn en wird in mijn auto gezet. De vicevoorzitter en ik brachten de urn weg naar het gemeentehuis waar de „formannskap“ (commissie van wethouders) ons al op stonden te wachten. Zij namen de urn met gegevens in ontvangst en zij zouden alle stemmen tellen. Mijn dag zat er toen op. Van 07.45 tot 21.45 uur was ik in de weer geweest, dus blij dat ik naar huis kon. Nu was het wachten op de uitslag.
Het werd wederom een rechtse regering, ondanks dat zij zetels hebben verloren. Reden daarvoor is dat de Arbeiderparti een hele slechte verkiezing hebben gedaan. Noorwegen is van oudsher een socialistisch land maar door hun slechte verkiezingen gaat rechts weer regeren, ook al hebben ze geen meerderheid in de regering. Ze zijn daarom afhankelijk van twee kleinere partijen. De grootste verliezer was de Arbeiderparti, en de grootste winnaar? Ja, onze partij: Senterparti! Die heeft het heel goed gedaan! Hoera. En als AP het niet zo slecht had gedaan dan was er waarschijnlijk wel een regeringswisseling gekomen. Dus de lijn die de regering heeft voortgezet blijft doorgaan. Jammer, wat mij betreft, maar zo werkt de democratie!
Janet